:
در ادبیات حسابداری به هر جا بنگریم ردپای استفاده كنندگان و هدفِ تامین نیازهای اطلاعاتیِ آنان به چشم می خورد. از میان اهداف متعددی كه برای واحدهای تجاری می توان متصور شد، هدفِ حداكثر ساختن ثروت در صدرِ اهداف قرار داشته كه تحقق این هدف را نمی توان بی ارتباط با سود و سیاست تقسیم سود و تغییرات و نوسانات قیمت دانست و به همین جهت این موضوع مورد توجه مدیریت، سهامداران و سایر استفاده كنندگان از اطلاعات صورتهای (ذینفعان[2]) بوده و هست. نحوه و شكل برخورد با سود در واحدهای تجاری را می توان در قالب سیاست تقسیم سود و تغییرات قیمت سهم در بازار را در قالب نوسانات قیمت سهم تعریف نمود كه معلول عوامل بسیاری از جمله سطح نقدینگی، محدودیت های قانونی، سیاست های مدیریت، نوع صنعت (به لحاظ كاربر و یا سرمایه بر بودن)، نوع مالکیت در شرکتها، سلایق ، ریسك پذیری و افق سرمایه گذاری سرمایه گذاران، اندازه، چرخه عمر و سطح ریسك شركت، سیاست های توسعه ای شرکت و همچنین برخی عوامل در سطح کلان … میباشد. همچنین می توان از تاثیراتِ سیاست تقسیم سود شرکتها (در كوتاه مدت)، به تاثیر آن بر قیمت سهام و نوسانات قیمت سهم و در نتیجه بر صف خرید و فروش سهم اشاره نمود. به لحاظ تئوریك بین سیاست تقسیم سود شركت ها و جریان های نقدینگی در آنها یك رابطه ی دو سویه وجود دارد. شركت ها جهت مدیریت جریان عملیات خود نیاز به نقدینگی داشته و این نیاز را به طرق مختلف از جمله تامین مالی از طریق سهامداران و یا از طریق سایر اعتبار دهندگان(اهرم) مرتفع می سازند وبه تعریفی دست به طراحی ساختار سرمایه می زنند لذا می توان نقدینگی را نیز از عوامل تاثیرگذار در فرایند عملیات شركت ها و کاهش هزینه های نمایندگی (از دیدگاه سهامداران) دانست، نتایج تحقیقاتی از این قبیل می تواند به ذینفعانِ اطلاعات و مدیران، در بهبود فرایند تصمیم گیریشان کمک نموده و به سلایق مختلف در بین سهامداران/ ذینفعان (به لحاظ افق سرمایه گذاری، ریسک پذیری،)، نیز پاسخ دهد و اینكه مدیران نیز در برآورد و پیش بینی های خود و در جهت کاهش تضاد منافع، میزان و شدت این رابطه را مد نظر قرار خواهند داد. نقدینگی شركت ها از اولین ملاحظات تصمیمات تقسیم سود سهام است. از آنجا كه سود سهام مبین یك جریان خروجی است هرچه موقعیت نقدی و نقدینگی كلی شركت بهتر باشد توانایی آن در پرداخت سود سهام بیشتر خواهد بود.
1-2- بیان موضوع تحقیق :
1-3- تبیین مساله تحقیق :
افرادی که وارد فضای بازار و سرمایه گذاری می شوند با فرض این موضوع مورد ارزیابی قرار می گیرند که افرادی هستند ریسگ گریز و همچنین افرادی هستند که بر اساس منطق و مدل اقتصادی تصمیم گیری می نمایند. تصمیم گیری در فضای سرشار از ابهام و تغییرات نیازمند دسترسی به اطلاعاتی است که بتوان بر اساس آنها ریسک های سرمایه گذاری را کاهش داده و حداقل به بازدهی معادل نرخ بازده مورد انتظار دست یافت. دغدغه سهامداران (از میان اهداف متعددی كه برای واحدهای تجاری می توان متصور شد) احتمالا” سودآوری شرکت ها در دوره های کوتاه مدت و بلند مدت است و لذا این موضوع مورد توجه مدیریت و سایر استفاده كنندگان از اطلاعات صورتهای (ذینفعان[5]) می باشد. سودآوری می تواند ابعاد گسترده ای از تصمیمات سرمایه گذاری توسط سرمایه گذاران بالقوه و بالفعل را تحت تاثیر قرارداده و همچنین افق سرمایه گذاری آنها را تغییر دهد. در تحقیق حاضر به دنبال ارائه اطلاعاتی در خصوص رابطه بین سیاست تقسیم سود با نوسان پذیری قیمت سهام در بین شرکت ها می باشیم. از مباحث مهمی كه تئوری نمایندگی، تضاد منافع و هزینه های نمایندگی را تحت تاثیر قرار می دهد، سودآوری شركتهاست، همچنین از موضوعات بسیار مهم از دیدگاه مدیریت و سهامداران در خصوص سودآوری واحدهای تجاری، میزان و شكل تقسیم سود شرکت ها می باشد. نحوه و شكل برخورد با سود در واحدهای تجاری را می توان در قالب سیاست تقسیم سود تعریف نمود كه معلول عوامل بسیاری از جمله سطح نقدینگی، سیاست های مدیریت، نوع صنعت (به لحاظ كاربر و یا سرمایه بر بودن)، سلایق و ریسك پذیری سهامداران، اندازه وریسك شركت و … میباشد. به لحاظ تئوریک بین سیاست تقسیم سودِ شركتها و جریان های نقدینگی در آنها یك رابطه ی دو سویه وجود دارد. شركتها جهت مدیریت جریان عملیات خود نیاز به نقدینگی داشته و این نیاز را به طرق مختلف از جمله تامین مالی از طریق سهامداران و یا از طریق سایر اعتبار دهندگان(اهرم) مرتفع می سازند. مدیران و ذینفعان اطلاعات، با دسترسی به نتایج تحقیقاتی از این قبیل، فرایند تصمیم گیری شان تسهیل شده، سلایق مختلف در بین سهامداران/ ذینفعان، نیز پاسخ داده خواهد شد و اینكه مدیران نیز در برآورد و پیش بینیهای خود، میزان و شدت این رابطه را مد نظر قرار خواهند داد. در تحقیقات انجام شده در خصوص سیاست تقسیم سود، اثر تورم و نوسانات اقتصادی کمتر مورد توجه قرار گرفته است لذا در این تحقیق برآنیم تا اثر رابطه بین سیاست تقسیم سود و نوسان پذیری قیمت سهام را مورد ارزیابی قرار دهیم. به لحاظ تئوریک می توان بین سیاست تقسیم سود و نوسانات قیمت سهام رابطه برقرار نمود ولی آنچه مهم است این که آیا در واقعیتِ موضوع نیز می توان این رابطه را برقرار نمود. این موضوع ابهامی است که بایستی براساس داده های گردآوری شده و آزمون های تحقیق به آن پاسخ داد. برای تبیین مساله تحقیق بر اساس یک مدل گرافیکی می توان آنرا به صورت زیر ارائه نمود :
نمودار 1-1 : نمای گرافیکی روابط بین متغیرهای تحقیق |
1-4- ضرورت و اهمیت تحقیق :
در مقایسه با تحقیقات قبلی، تحقیق حاضر از نوآوری هایی در خصوص تفاوت در نحوه محاسبه متغیرهای تحقیق و همچنین تفاوت در فضای اقتصادی تحقیق به لحاظ اعمال تغییراتی در فضای اقتصاد بواسطه اجرای قانون هدفنمدی یارانه ها و رشد لجام گسیخته سطح عمومی قیمت ها برخوردار است. از جمله مشکلاتی که می توان به واسطه تحقیق حاضر به آن پاسخ داد می توان به فضای متغیر و متشنج اقتصاد و بورس ایران اشاره نمود که این موضوع موجب سردرگمی سرمایه گذاران و بازار بورس گردیده است لذا ارتباط بین سیاست تقسیم سود در شرکت ها با نوسان پذیری قیمت سهام می تواند به سرمایه گذاران در مدل های تصمیم گیری شان به لحاظ افق سرمایه گذاری و پرتفوی سهام کمک نماید. در خصوص حمایت کننده ها از تحقیق حاضر بایستی گفت که هیچ شرکت یا سازمانی حاضر به حمایت مالی و معنوی از آن نگردیده است.سرمایه گذاری در سهام شرکتها را می توان از جمله زیرساخت های اساسی اقتصاد در کشورها دانست و سرمایه گذاران را بازیگران اصلی این مقوله دانست و همچنین مقوله سیاست تقسیم سود و تغیرات قیمت سهام از جمله مسائل مورد توجه سرمایه گذاران می باشد. البته تحقیق و نتیجه گیری در خصوص مسائل مطرح در علوم انسانی (همچون علم حسابداری) به لحاظ دخالت متغیرهای متعدد و بعضا” غیر قابل كنترل در این حوزه، اغلب بطور قطعی امكان پذیر نبوده.به با توجه به موارد بالا می توان گفت كه نتایج تحقیق حاضر در کنار سایر تحیقات انجام شده در حوزه حسابداری و مالی، در پیشبرد اهداف اقتصادی استفاده كنندگان و همچنین در تصمیم گیری های مدیران اثرگذار می باشد . البه تحقیقاتی مشابه با تحقیق حاضر در سایر کشورها نیز انجام شده است که مقایسه نتایج آن تحقیقات با تحقیق حاضر می تواند در درک فضای اقتصادی کشورمان راهگشا باشد.
1-5- اهداف تحقیق :
تحقیقاتی كه در حوزه علوم مالی و انسانی انجام می گیرد دارای اهداف مختلفی هستند. اهداف در حوزه علوم مالی را به دلیل تاثیرگذاری متغیرهای مختلف می توان به دو گروه اهداف اصلی و اهداف فرعی قابل طبقه بندی طبقه بندی نمود. در خصوص تحقیق حاضر اهدافی به شرح زیر متصور می باشد :
هدف اصلی :
- تعیین تاثیر سیاست تقسیم سود بر نوسان پذیری قیمت سهام ها در بین شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
اهداف فرعی :
با توجه به اینکه در کنار متغیر تقسیم سود برخی دیگر از متغیرها نیز بر نوسان پذیری قیمت سهم تاثیرگذار می باشند لذا در کنار هدف اصلی تحقیق، می توان تعدادی اهداف فرعی را نیز تعریف و مورد ارزیابی و آزمون قرار داد. اهداف فرعی تحقیق به شرح زیر می باشد :
- تعیین تاثیر اهرم مالی شرکت ها بر نوسان پذیری قیمت سهام در بین شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
- تعیین تاثیر اندازه شرکت ها بر نوسان پذیری قیمت سهام در بین شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
- تعیین تاثیر “نسبت سود قبل از کسر بهره و مالیات به مجموع دارائیها” بر نوسان پذیری قیمت سهام در بین شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
1- 6- هدف و علت انتخاب موضوع
وسعت و عمق بازار سرمایه در ایران در حال گسترش بوده و هر روز شاهد آن هستیم که نقش آن در فضای اقتصاد بیشتر و بیشتر می شود. البته در خصوص کارایی بازار بحث های بسیاری قابل طرح می باشد كه با تحقیقات مختلف می توان پاسخ این ابهامات را ارائه نمود. تحقیقات در حوزه علوم انسانی را می توان بر اساس اهداف مختلف و از دیدگاه های متفاوت طبقه بندی نمود. تحقیق حاضر به لحاظ هدف، در زمره تحقیقات كاربردی- توسعه ای قرار داشته و با توجه به اهمیت موضوعِ سود و سیاست تقسیم سود در شركت ها، انتظارات و نیازهای فزاینده اطلاعاتی سرمایه گذاران و مدیریت، می توان اهداف كاربردی به شرح زیر را برای گروه های زیر متصور شد :
- سرمایه گذاران : اطلاعات در دنیای پیچیده كنونی و در كشاكش جهانی شدن اقتصاد و فضای رقابتی شدید ، نقش مهمی را ایفاء می كند لذا در فضای كنونی سرمایه گذاران می توانند از اطلاعاتِ تحقیقاتی از این قبیل در تصمیم گیری ها بهره برداری مناسب نموده و بازار را به سوی سطوح بالاتر كارایی به پیش برد.
1- 7 – سوالات تحقیق :
سوال اصلی تحقیق :
بر اساس مبانی نظری و همچنین اهداف تحقیق می توان سوال اصلی تحقیق را به شرح زیر ارائه نمود :
- سیاست تقسیم سود بر نوسان پذیری قیمت سهم در بین شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران چه تاثیری دارد ؟
سوالات فرعی تحقیق :
- اهرم مالی شرکت ها برنوسان پذیری قیمت سهام شرکت ها در بین شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران چه تاثیری دارد ؟
- اندازه شرکتها برنوسان پذیری قیمت سهام شرکت ها در بین شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران چه تاثیری دارد ؟
- نسبت سود قبل از کسر بهره و مالیات به مجموع دارائیها برنوسان پذیری قیمت سهام شرکت ها در بین شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران چه تاثیری دارد ؟
خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir
1-8- فرضیه های تحقیق :
فرضیه اصلی :
- سیاست تقسیم سود بر نوسان پذیری قیمت سهم در بین شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیری معنادار دارد
فرضیه های فرعی :
- اهرم مالی شرکت ها بر نوسان پذیری قیمت سهام شرکت ها در بین شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیری معنادار دارد
- اندازه شرکتها بر نوسان پذیری قیمت سهام شرکت ها در بین شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیری معنادار دارد
- نسبت سود قبل از کسر بهره و مالیات به مجموع دارائیها بر نوسان پذیری قیمت سهام شرکت ها در بین شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیری معنادار دارد
1-9- تعاریف عملیاتی واژه ها و اصطلاحات :
در تحقیقات حوزه علوم مالی و حسابداری تعاریف متغیرها كه بر آن اساس، اندازه گیری متغیرها انجام می گردد گاها متفاوت از تعاریف تئوریك این متغیرها خواهد بود به این معنا كه در برخی موارد به دلیل عدم دسترسی به اطلاعاتی جهت اندازه گیری این متغیرها، از سلف این تعاریف برای ارزیابی متغیرها استفاده خواهد شد. در این بخش به تعریفِ عملیاتی متغیرها و اصطلاحاتِ تحقیق خواهیم پرداخت :
نوسان پذیری قیمت سهم :
نسبت بدهی (اهرمی) :
در محاسبه نسبت بدهی (اهرمی) از نسبت مربوط به بدهی ها بر مجموع دارائی ها استفاده می شود که در واقع می توان آن را نمادی از تامین مالی و میزان ریسک شرکت قلمداد نمود.
نسبت سود قبل از کسر بهره و مالیات به مجموع دارائیها :
در محاسبه متغیر مذکور از رابطه زیر استفاده شده است. در واقع متغیر مورد نظر را می توان نمادی از نسبت سود آوری دارائیهای سازمان و یا نماد سودآوری سرمایه گذاری دانست.
اندازه شرکت :
بر اساس مبانی نظری تحقیق می توان روابطی به شرح مدل ریاضی زیر را برای متغیرها متصور بود :
y = α + βx1 + βx2 + βx3 + βx4 +
پارامترهایβ4 و β3 و β2 و β1 ، پارامترهای یك تابع رگرسیون خطی چند متغیره (مركب) هستند که بر اساس مبانی نظری و تئوریک و تحقیقات انجام شده در خصوص روابط بین متغیرها و مدل رفتاری آنها (مبتنی بر رفتار متغیرها) برآورد می گردند و ابزاری برای پیش بینی رفتار های آتی خواهند بود. فرض محقق در این خصوص مبتنی بر وجود رفتار و رابطه خطی بین متغیرهاست.
PV = F (POR , SIZE , D/TA , EBIT/TA)
1-10- روش كلی تحقیق :
در حوزه علوم مالی تحقیقات به روش های مختلفی انجام خواهد شد چرا كه تحقیق حاضر به لحاظ هدف، كاربردی- توسعه ای ، به لحاظ روش استنتاج، از نوعِ توصیفی- استقرایی(تحلیل آماری) و به لحاظ طرح كلی تحقیق، پس رویدادی(گذشته نگر/ علّی پس از وقوع[8]) می باشد.
روش گردآوری داده های تحقیق حاضر به شرح زیر میباشد :
- انجام مطالعات كتابخانه ای جهت تدوین ادبیات تحقیق (مطالعه کتب و مجلات و مقالات تخصصی در حوزه حسابداری و مدیریت مالی
- انجام كاوش های اینترنتی جهت تكمیل ادبیات و مبانی نظری تحقیق حاضر
- مطالعه اسناد و مدارك جهت گردآوری اطلاعات عملكردی شرکت های جامعه آماری تحقیق از جمله مطالعه صورتهای مالی و اطلاعات عملکردی
با توجه به ماهیت تحقیق حاضر، محقق بر آن است که در وهله اول دست به مطالعه مبانی نظری و تئوریک مرتبط با موضوع تحقیق زده تا در خصوص مبانی نظری و روابط تعریف و آزمون شده بین متغیرها اطلاعاتی را به دست آورد
1-11- ابزار گردآوری داده ها :
در تحقیقات مختلف بر اساس ماهیت تحقیق و ماهیت داده ها و سایر موارد، از ابزارهای مختلفی استفاده می شود که هر یک از ابزارهای مورد استفاده در زمینه های خاصی دارای قابلیت و توانمندی هستند. در این تحقیق نیز بر اساس ماهیت داده ها، محیط انجام تحقیق و گردآوری داده ها و سایر عوامل از ابزارهایی به شرح زیر برای گردآوری داده های استفاده می شود :
- ابزار فیش جهت گردآوری اطلاعات ادبیات تحقیق از محل اسناد و مدارک شرکتها، کتب و مقالات و مجلات و …
- نرم افزارهای موجود در بورس اوراق بهادار تهران که حاوی اطلاعات صورتهای مالی شرکتها است استخراج می گردد
بر مبنای اطلاعات گرد آوری شده از طریق تحلیل داده ها، صحت و سقم فرضیات تحقیق ، آزمون و نتایج حاصله، به جامعه آماری مورد نظر تعمیم داده خواهد شد.
– Stock Price Volatility
– Stakeholder
– Ball & Brown
– Behavioral Financial
– Stakeholder
– Stock Price Volatility ( V)