به نظرمی رسد مهارتهای شغلی مانند گذشته پاسخگوی نیازهای شغلی نیست و این قضیه در مسئولیت خطیر معلمی و آموزش و پرورش که رسالت مهم تربیت نسل جدید را برعهده دارد حائز اهمیت است، در دهه اخیر تمرکز برجنبه های مثبت رفتاری در جستجوی رشد و توسعه خود و سازمان و جامعه، توجه بسیاری از محققان رفتار سازمانی را به خود جلب کرده است. یکی از متغیرهایی که در این زمینه اخیراً توجه محققان و صاحبنظران را متوجه خود کرده است، بحث اشتیاق شغلی است.
سازمان آموزش پرورش به تبع موارد موصوفه از اهمیت به سزائی برخوردار میباشد خصوصاً به دلیل مأموریت خطیری که در هرکشور برعهده دارد. یکی از مشاغلی که در آموزش و پرورش نیاز به اشتیاق شغلی بالائی و انگیزه فراوان دارد، شغل معلمی است.
عدم اشتیاق مشکل بسیاری از معلمان است. معلمان ممکن است نسبت به وظایف عادی روزمره خود بیحوصله شوند اما معلمان واجد شرایط و خوب، همیشه با بررسی و تجربه هدفهای آموزشی خود و با تهیه مواد درسی دقیقتر خود را مشتاق نگه میدارند. ایجاد اشتیاق در درون خود یکی از ویژگیهای بارز رفتاری است که معلم را زنده، فعال و پرثمر نگه میدارد. بدیهی است که در این میان اشتیاق شغلی معلمان تربیت بدنی به دلیل این که اثرات مهمی درسلامت روحی و جسمی افراد دارد، حائز اهمیت است.
1-2- بیان مسأله
اگر معلمان در مدارس با شور و شوق و علاقه کار کنند و نســبت به شغل و ســازمان متبوع خود دلبستگی و تعلق داشته باشند، نه تنها سازمان در نیل به اهداف تعیین شده خود موفقتر خواهد بود، بلکه جامعه نیز از نشــاط برخوردار خواهد شد و این موضوع در مورد معلمان تربیت بدنی بیشتر نمود دارد. چون که کار این افراد علاوه برسلامتی جسم، بر روح و روان نیز تأثیر دارد و هرچه نشاط و انگیزه معلمان درکارشان بیشتر باشد، به تبع این شور و نشاط به شاگردان منتقل شده و آن ها در کسب مهارت ها و علم آموزی موفق ترند.
اشتیاق شغلی در واقع حالتی از ذهن است که نسبتاً بادوام است و نشانگر سرمایهگذاری همزمان انرژیهای افراد بر روی تجارب و یا عملکرد کاریشان است (کریستین وهمکاران،2011).
یکی از تئوریهای جدید رهبری که تمرکزش بر خدمترسانی است رهبری اصیل است. رهبران اصیل کسانی هستند که با برخورداری از ویژگیهای اصیل انسانی منشأ اثرگذاری بر دیگران میشوند. هرچند اگر خودآگاهانه برای تقویت اثر خود بر دیگران تلاش مضاعف کنند، ممکن است تحولاتی در محیط پیرامونی خود ایجاد کنند. دیگران به آنها اعتماد میکنند و نگرانیها و ابهامات خود را با حضور آنها به آرامش و اطمینان تبدیل میکنند و شامل خودآگاهی، اخلاقمداری، پردازش متوازن، شفافیت رابطهای است (میرمحمدی، رحیمیان، جلالی خان آبادی، 1391).
رهبراصیل آگاهی عمیقی نسبت به طرزتفکر و رفتار خود دارد و از ارزشها دیدگاههای اخلاقی، دانش و نقاط قوت خود و دیگران آگاه است؛ از بافتی که در آن فعالیت میکنند آگاه است؛ و اعتماد به نفس دارد، امیدوار، خوش بین و انعطاف پذیراست و خصوصیات اخلاقی بسیار خوبی دارد. (آوولیو، لوتانزو و الومبوآ،2010).
همان گونه که بیان شد تحقیقاتی در مورد تبیین روابط رهبری اصیل و اشتیاق شغلی در گذشته صورت گرفته، اما نقش غیرمستقیم رهبری اصیل در پیش بینی اشتیاق شغلی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین به منظور تبیین دقیق تر رابطه مؤلفه های رهبری اصیل و اشتیاق شغلی معلمان بررسی نقش برخی متغیرهای انگیزشی و روانشناختی حائز اهمیت است. به صورت نظری قابل توجیه است که رهبری از طریق ایجاد فضای روانی مناسب در سازمان منجر به اشتیاق شغلی در معلمان می شود. بنابراین یکی از این متغیرها سرمایه روانشناختی است.
در تبیین بررسی نقش واسطه ای سرمایه روانشناختی گوتیرز (2014)، یان لیو (2012) بیان می دارند که حفظ نقش واسطه ای سرمایه روانشناختی بهترین راهکار است و بهتر است این نقش با استفاده از ابعاد چهار وجهی سرمایه های روا نشناختی آزموده شود.. ویفالد (2008) نیز با استفاده از رگرسیون سلسله مراتبی بیان می دارد که یک ارتباط قوی بین اشتیاق شغلی و رهبری و ساختار روانشناختی وجود دارد.
سرمایه روانشناختی یک وضعیت توسعهای مثبت روانشناختی با مشخصههای متعهد شدن و انجام تلاش لازم برای موفقیت در کارها وظایف چالش برانگیز، داشتن استناد مثبت درباره موفقیتهای حال و آینده، پایداری در راه هدف و در صورت لزوم تغییر مسیر رسیدن به هدف برای دستیابی به موفقیت و پایداری هنگام مواجه با سختیها و مشکلات برای دستیابی به موفقیت است (کوگینز،2012).
و همچنین سرمایه روانشناختی مجموعهای از صفات و توانمندیهای مثبت افراد و سازمانها است، كه می تواند مانند یك منبع قوی در رشد و ارتقاء فرد و سازمان نقش داشته باشد. امیدواری، خوشبینی، خودكارآمدی و استقامت (تابآوری یا انعطافپذیری) مؤلفههای سرمایه روانشناختی هستند.
مرور تحقیقات انجام گرفته نشان می دهند که همبستگی مثبت و معناداری بین دو متغیر رهبری اصیل و سرمایه های روانشناختی وجود دارد و رهبری اصیل قابلیت های سرمایه های روانشناختی را تحت تأثیرقرار می دهد (میرمحمدی، رحیمیان، 1393). و همچنین شلایر (2014)، کوگینز، رندی پون (2012) و رینولدز (2010) با استفاده از رگرسیون چند متغیره نشان دادند که بین رهبری اصیل و سرمایه های روان شناختی رابطه معناداری وجود دارد.
شکل 1-1- نمودار مسیر مدل درونداد پژوهش
1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش
اهمیت نظری پژوهش: مرور ادبیات نظری نشان میدهد که تاکنون پژوهشی که رابطه بین متغیرهای اشتیاق شغلی و رهبری اصیل و سرمایه روانشناختی در قالب مدل علی به ویژه در مورد دبیران تربیت بدنی، در داخل و خارج کشور را نشان بدهد، وجود ندارد. در خصوص ضرورت و اهمیت پرداختن به سازه اشتیاق شغلی باید گفت که بر اساس تحقیقات انجام شده اشتیاق شغلی معلمان از جمله مهم ترین ابزار برای انجام کاری مطلوب تر و صحیح تر می باشد. هرچقدر این اشتیاق شغلی در معلمان افزایش یابد باعث بهتر شدن روند شغلی آن ها و به تبع آن پرورش شاگردانی مستعدتر در رشته تحصیلی شان می شود (کریستین و همکاران،2011 ، کان، 1990، شوفلی و همکاران، 2011، فیلیپس، 2009). از این رو پرداختن به این متغیر و بررسی آن از طریق متغیرهای رهبری اصیل و سرمایه های روانشناختی بسیار با اهمیت است.
درخصوص ضرورت و اهمیت پرداختن به رهبری اصیل و سرمایه های روانشناختی باید به این نکته توجه داشته باشیم که رهبران با فراهم کردن فضای روحی و انگیزشی باعث به وجودآمدن محیطی مناسب برای افزایش نشاط معلمان در کار می شوند، پس بنابراین در این
خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir
جا نقش مؤلفه های سرمایه روانشناختی (خودکارآمدی، امیدواری، تاب آوری و خوش بینی) مشخص می شود. که رهبر با به کارگیری این مشخصه ها می تواند فضایی شاد و سر زنده را برای معلمان فراهم کند (شلایر،2014، کوگینز،2012). از این رو پرداختن به این متغیرها بسیار با اهمیت است.
لذا پژوهش حاضر بر آن است که در چارچوب یک مدل علی به تبیین نقش اشتیاق شغلی معلمان به ویژه معلمان تربیت بدنی در رابطه با دو متغیر رهبری اصیل و سرمایه های روانشناختی بپردازد. طبیعی است که انجام چنین مطالعهای ضمن کمک به روشن تر شدن روابط میان متغیرها، با افزودن به دانش موجود در زمینه متغیرهای مورد نظر می تواند رهیافت های مفیدی را در اختیار برنامه ریزان و مسئولان و دست اندر کاران آموزش و پرورش قرار دهد.
1-4- هدفهای پژوهش
هدف اصلی:
ارائه مدل پیشبینی اشتیاق شغلی با توجه به رهبری اصیل و سرمایههای روانشناختی در میان دبیران تربیتبدنی شیراز میباشد.
اهداف فرعی:
- تعیین اثرات مستقیم ادراک از رهبری اصیل(خودآگاهی، اخلاق مداری، پردازش متوازن، شفافیت رابطه ای) بر سرمایههای روانشناختی (تابآوری، امیدواری، خودکارآمدی، خوشبینی).
- تعیین اثرات مستقیم سرمایههای روانشناختی (تابآوری، امیدواری، خودکارآمدی، خوشبینی) بر اشتیاق شغلی.
- بررسی اثرات غیرمستقیم ادراک از رهبری اصیل(خودآگاهی، اخلاق مداری، پردازش متوازن، شفافیت رابطه ای) بر اشتیاق شغلی از طریق سرمایههای روانشناختی (تابآوری، امیدواری، خودکارآمدی، خوشبینی)
1-5- فرضیهها
- خودآگاهی برمؤلفه های سرمایه روانشناختی (خودکارآمدی، امیدواری، تابآوری، خوشبینی) دارای اثرمستقیم مثبت است.
- اخلاقمداری بر مؤلفههای سرمایه روانشناختی (خودکارآمدی، امیدواری، تابآوری، خوشبینی) دارای اثر مستقیم مثبت است.
- پردازش متوازن بر مؤلفههای سرمایه روانشناختی (خودکارآمدی، امیدواری، تابآوری، خوشبینی) دارای اثر مستقیم مثبت است.
- شفافیت رابطهای بر مؤلفههای سرمایه روانشناختی (خودکارآمدی، امیدواری، تابآوری، خوشبینی) دارای اثر مستقیم مثبت است.
- خودکارآمدی بر اشتیاق شغلی اثر مستقیم مثبت دارد.
- امیدواری بر اشتیاق شغلی اثر مستقیم مثبت دارد.
- تا ب آوری بر اشتیاق شغلی اثر مستقیم مثبت دارد.
- خوشبینی بر اشتیاق شغلی اثر مستقیم مثبت دارد.
- خودآگاهی از طریق مؤلفههای سرمایههای روانشناختی (خودکارآمدی، امیدواری، تابآوری، خوشبینی) بر اشتیاق شغلی اثر غیرمستقیم مثبت دارد.
- اخلاقمداری از طریق مؤلفههای سرمایههای روانشناختی (خودکارآمدی، امیدواری، تابآوری، خوشبینی) بر اشتیاق شغلی اثر غیرمستقیم مثبت دارد.
- شفافیت رابطهای از طریق مؤلفههای سرمایههای روانشناختی (خودکارآمدی، امیدواری، تابآوری، خوشبینی) بر اشتیاق شغلی اثر غیرمستقیم مثبت دارد.
- پردازش متوازن از طریق مؤلفههای سرمایههای روانشناختی (خودکارآمدی، امیدواری، تابآوری، خوشبینی) بر اشتیاق شغلی اثر غیرمستقیم مثبت دارد.
. Job engagment
. Gutierrez
.Yan liu
. Herbert
. Authentic leadership
. Psychological capital
. Keristin
. Kahn
. Schaufeli, &Bakker
. Philips
. Kuhel
. Hulku
. Avolio & Lutthans & Walumbowa
. Wefald
. Coggins
. Schlaerth
. Ranry poon
. Reynols
. Carrol abdullah
. Luke
. Hasting