یکی از مسائل عمده علم اقتصاد که در کنار دستیابی به رشد اقتصادی، سهم عمدهای از تلاشهای دانشمندان این علم را به خود اختصاص دادهاست، دستیابی به کارآیی وبهرهوری است. امروزه تمامی مدیران در همه سازمانها، خواستار استفاده بهینه از امکانات و ظرفیتهای موجود دربخشهای مختلف میباشند. بنابراین وجود مدلی به منظور ارایه بازخورد در راستای بهبود عملکرد شعب مختلف سازمانها و دستیابی به ابزاری جهت برآوردن این نیاز مدیران، بسیارضروری و منطقی به نظر میرسد. از سوی دیگر با افزایش رقابت در عرصه تولید و خدمات، سازمانها به شاخصها و الگوهایی برای بررسی عملکرد خود نیاز پیدا کردهاند. ضعف معیارهای اندازهگیری سنتی و تغییر محیط رقابتی، نیاز به طراحی مجدد سیستمهای اندازهگیر ی عملکرد را در سازمانها مطرح کردهاست. ارزیابی عملکرد منابع انسانی و ارائه روشهایی برای بهبود بهرهوری آنان یکی از مهمترین مسائلی است که میتواند در افزایش کارایی یک سازمان موثر واقع شود.
1-2 بیان مساله
در میان انواع سازمانهای موجود، سازمانهای خدماتی جایگاه ویژهای در کلیه کشورها و از جمله در کشور ایران دارند. به دلیل ماهیت فناپذیری و ناملموس بودن خدمات در ارزیابی عملکرد این سازمانها، نیاز به یک سیستم ارزیابی مختص شرکتهای خدماتی است که در مقایسه با شرکتهای تولیدی پیچیدگی بیشتری دارد. با توجه به لزوم رقابتی شدن و توانمندی این سازمانها جهت ارایه خدمات برتر لازم است نظامهای ارزیابی عملکرد متناسب با جایگاه و کارکردهای سازمانهای خدماتی طراحی گردد.
1-3 اهمیت موضوع
در سالهای اخیر موضوعی که بیش از پیش، سازمانها و ذهن مدیران آنها را سخت درگیر نمودهاست تغییر، اصلاح و بهبود وضعیت سازمانهاست. دلایل آن هم به طور کلی دو دلیل اساسی و بدیهی است: اول اینکه محیط سازمانها بطور مستمر و باشتاب دستخوش تغییر و تحول شده و میشود و سازمانهای سازگار و هماهنگ با الزامات و مقتضیات محیط، قادر به تداوم حیات و بقای خود هستند. دوم اینکه سازمانها برای رشد و تکامل خود باید از درون متحول شوند و به سوی تعالی، برتری و بلوغ حرکت کنند و این فلسفه تکامل و ضرورت وجودی مدیران سازمانها است تا بیش از آنکه انرژی و وقت و منابع خود را صرف حفظ وضع موجود نمایند، بیشتر صرف بهبود و توسعه و
خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir
بالندگی سازمان کنند. اما علیرغم این اهمیت و ضرورت، متغیرها و عوامل اثرگذار بر سازمانها روز به روز بیشتر و پیچیدهتر می شوند و لذا نه تنها توسعه و تکامل سازمان، که حفظ وضـع مـوجود مناسب نیز سختتر می شود و این هم بدلیل تنوع و تعدد عوامل محیطـی و هم بدلیل پیچیدگی روزافزون درون سازمانها است؛ لیکن چاره ای جزء شناخت و حل مشکلات، عبور از موانع و گذر از راه ناهموار برای بقاء و رشد نیست. در چنین شرایطی، هدایت و اداره سازمانها برای تحقق اهداف از پیش تعیین شده و حضور فعال و اثربخش در جامعه، نیازمند درک درست موقعیت و اتفاقات محیطی، برای آگاهی یافتن بموقع و درست از فرصتها و تهدیدها و تشخیص صحیح، بموقع و دقیق نقاط قوت و ضعف سازمان است که این هر دو نیازمند الگو و مدل مناسب جهت ارزیابی عملکرد و کنترل استراتژیک سازمان میباشد. در واقع سازمانها پی بردهاند که جهت تعیین و تشخیص موقعیت فعلی خود و بقا و پیشرفت در دنیای رقابتی امروز باید به طور مداوم از روشها و الگوهایی به منظور ارزیابی و بهبود مستمر عملکرد و فعالیتهای جاری سازمان بهرهگیرند و در این راستا استفاده از نظامهای کنترل سازمانی ضروری است. بهبود مستمر عملکرد سازمانها، نیروی عظیم همافزایی ایجاد میکند که این نیروها میتواند پشتیبان برنامه رشد و توسعه و ایجاد فرصتهای تعالی سازمانی شود. دولتها و سازمانها و مؤسسات تلاش جلو برندهای را در این مورد اعمال میکنند. بدون بررسی و کسب آگاهی از میزان پیشرفت و دستیابی به اهداف و بدون شناسایی چالشهای پیش روی سازمان و کسب بازخور و اطلاع از میزان اجرای سیاستهای تدوین شده و شناسایی مواردی که به بهبود جدی نیاز دارند، بهبود مستمر عملکرد میسر نخواهد شد.(تولایی، 1386) بدین منظور نیاز به مدلها و روشهای ارزیابی عملکردی که بتواند با توجه به وضعیت فعلی سازمان و نیز با در نظر گرفتن آینده سازمان به ارزیابی آن بپردازد، بیش از پیش آشکار میگردد. در واقع موضوع اصلی در تمام تجزیه و تحلیلهای سازمانی، عملکرد است و بهبود آن مستلزم اندازهگیری است، از این رو سازمانی بدون سیستم ارزیابی عملکرد قابل تصور نمیباشد. ارزیابی و اندازهگیری عملکرد موجب هوشمندی سیستم و برانگیختن افراد در جهت رفتار مطلوب میشود و بخش اصلی تدوین و اجرای سیاست سازمانی است.
1-4 اهداف تحقیق
هدف تحقیق حاضر بررسی و ارزیابی عملکرد گمرکات استان آذربایجان شرقی بر اساس مدل کارت امتیازی متوازن با توجه به اطلاعات سال1391 وبررسی تحقق یا عدم تحقق شاخصهای مرتبط با اهداف عملیاتی و نیز مقایسه و رتبهبندی گمرکات بر مبنای امتیازات حاصل از ارزیابی میباشد.
1-5 سوالات تحقیق
1-5-1 وضعیت عملکرد گمرکات استان با توجه به اطلاعات سال 1391 و براساس مدل کارت امتیازی متوازن به چه صورت میباشد؟
2-5-1 آیا شاخصهای هریک از مناظر کارت امتیازی متوازن بر اساس اطلاعات سال 1391در گمرکات استان آذربایجان شرقی تحقق یافته است؟
3-5-1 آیا بین امتیازات عملکرد گمرکات استان تفاوت وجود دارد؟
1-6 فرضیه های تحقیق
با توجه به اینکه هدف تحقیق حاضر بررسی و ارزیابی عملکرد گمرکات استان آذربایجان شرقی بر اساس مدل کارت امتیازی متوازن و مقایسه و رتبهبندی آنها میباشد به جای فرضیات از سوالات تحقیق استفاده شده است.
1-7 روش شناسی تحقیق
تحقیق حاضر از لحاظ روش گردآوری اطلاعات از نوع تحقیقات توصیفی و از نظر هدف یک بررسی کاربردی و از نظر زمانی یک بررسی مقطعی است.
1-8 جامعه آماری و نمونه آماری
1-9 ابزار جمع آوری دادهها
– روش کتابخانهای واستفاده از اینترنت: برای جمعآوری اطلاعات مورد نیاز در قسمت پیشینه نظری و ادبیات تحقیق از منابع کتابخانهای وجستجو در اینترنت استفاده شده است.
– روش پرسشنامهای: برای جمعآوری دادههای موردنیاز برای اندازهگیری عملکرد از پرسشنامههای محقق ساخته استفاده شده است.
1-10 مدل تحقیق
از مبانی نظری بحث شده و مطالعات مختلف داخلی و خارجی از جمله کتاب سازمان استراتژی محور نوشته کاپلان و نورتون (1386) مدل پژوهش حاضر به شکل نمودار1-1 اخذ شده است.
1-11 روش تحلیل دادهها
در این تحقیق برای توصیف و طبقهبندی دادهها از آمار توصیفی و برای تعیین عادی بودن دادهها از آزمون کولموگروف-اسمیرونوف و برای آزمون تحقق شاخصها از آزمون T که با استفاده از نرم افزار spss انجام شده است.
1-12 ساختار تحقیق
این پژوهش در 5 فصل ارائه شدهاست، فصل اول به کلیات طرح اختصاص دارد. در فصل دوم ضمن مرور مبانی نظری و پیشینه تجربی، چارچوب لازم جهت پاسخ به سوالات پژوهش ارائه میشود. فصل سوم به روششناسی پژوهش اختصاص دارد و در فصل چهارم، دادههای جمعآوری شده از مطالعه میدانی مورد تجزیه وتحلیل قرار میگیرند که در قالب اهداف پژوهش سعی شده است به سوالات پاسخ داده شود. در فصل پنجم، ضمن بیان نتایج، پیشنهاداتی در زمینه موضوع مورد بررسی ارائه میگردد. ساختار کلی تحقیق در نمودار 1-2 نشان داده شده است.
1-13 خلاصه فصل