در جهان امروزی مقوله ریسک در تمام کشورها استفاده می­شود و مدیریت آن برای بانک­ها تا آن­جا دارای ارزش می­باشد که آن­ها در راستای مشتری مداری و جلب اطمینان سهامداران، روش­های مورد استفاده خود را در زمینه مدیریت ریسک، عملیات و نتایج بانک به صورت زمان­بندی شد، منتشر می­کنند(ژورین،2003). این بانک­ها مدیریت ریسک را به کمیته­ای واگذار کرده و با مدیریت اعضای هیات مدیره بر این کمیته، لزوم اجرای تصمیمات این کمیته را برای کل سازمان لازم الاجرا می­نمایند(جاگی و همکاران،2006). یعنی برای ارزیابی منطقی و تصمیم­گیری در مورد یک مشتری، ابتدا وی را در بانک خودش، سپس در بین دیگر بانک­های داخل کشور و در آخر در سطح جهانی و در مبادلات بین­المللی به طور بسیار دقیق ارزیابی می­نمایند، تا هرچه بهتر نوع تسهیلات ارائه شده و همچنین قدرت باز پرداخت مشتری را پیش­بینی کنند تا درصد مطالبات معوق بانکی نسبت به کل تسهیلات ارائه شده در هر بانک در سطح بسیار ناچیز باقی بماند(فرانسیس و همکاران،2008). ریسک یا خطر، احتمال محقق نشدن پیش بینی های آینده تعریف می­شود. به عبارت دیگر ریسک در هر حیطه ای قابلیت مطرح شدن دارد که یکی از مهم­ترین این حیطه­ها، بانک­ها هستند که به علت اهمیت به سزایی که در نظام اقتصادی دارند مورد توجه خاص قرار می­گیرند(دافی،2003). زیرا بانک­ها هر روزه در عملیات گوناگون خود با انواع مختلف ریسک روبه رو می­شوند. لذا دلایل وجود ریسک در بانک­ها را با نوع کارکرد آن می­توان به راحتی توجیه کرد چرا که بانک­ها از یک سو سرمایه­های مردم را  که در قبال آن مسوولیت دارند، جمع آوری کرده و از سوی دیگر با استفاده از این سرمایه­ها اقدام به انجام عملیات بانکی و فعالیت­های اقتصادی می­نمایند(ابوالحسنی و حسنی مقدم،1388). اگرچه مؤلفه‌های اصلی مدیریت ریسک شامل تشخیص، سنجش و پایش و مدیریت انواع ریسک هستند، اما این هدف‌ها هنگامی اجرایی می‌شوند که نظام کارامد پدید آید(توجه شود پروسه مدیریت ریسک برای انواع ریسک در یک بخش مالی به فعالیت‌ها، اندازه و میزان پیشرفتگی این بخش بستگی دارد). با توجه به پیشنهادها و توافق‌های کمیته بال پروسه مدیریت ریسک در بانک‌ها شامل سه جزء است:

1. اجرای مدیریت ریسک فراگیر و سیاست‌های مناسب؛

 

1. اطمینان از پروسه سنجش، کاهش و پایش ریسک به‌طور کارا؛

 

1. کنترل‌های داخلی مناسب(اندسون،2002).

به‌صورت یک نتیجه کلی می‌توان پروسه و فرایند مدیریت ریسک را این‌طور خلاصه کرد:

 

1. تشخیص ریسک؛

 

1. اندازه‌گیری ریسک؛

 

1. بررسی روش‌های مقابله با ریسک و انتخاب بهترین روش؛

 

1. اجرای روش؛

 

1. نظارت بر اجرای بهینه مدیریت ریسک(ﻣﯿﭽﺎﻟﺴﮑﯽ، 2011).

1-2 بیان مساله پژوهش 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

 

 

مسئله ارزیابی واحدها و کاهش ریسک از دیرباز مورد توجه مدیران بوده­است. امروزه به دلیل پیچیدگی مسائل، حجم بسیار اطلاعات و عملیات، اثرات عوامل خارجی بر عملکرد، رقابت شدید جهانی، تغییرات ناگهانی خط مشی به علت برخورد با مشکلات حاد و در نتیجه این­ها افزایش ریسک، همه عواملی هستند که بدون برخورد علمی با آن­ها راهکارهای مناسبی در جهت بهره­وری بهتر عاید نمی­شود(ریچاردسون و همکاران،2005). در سال­های اخیر برای ارزیابی عملکرد نهادها و دیگر فعالیت­های رایج در زمینه­های مختلف، کاربردهای متفاوتی از تحلیل پوششی داده­ها (DEA) شده­است و علت این مقبولیت نسبت به سایر روش­ها، آن است که امکان بررسی روابط پیچیده و اغلب نامعلوم بین چندین ورودی و چندین خروجی(معمولا اندازه ناپذیر) در فعالیت­هایی نظیر عملکرد بانک وجود دارد(توماس و همکاران،2000). هرگونه اقدامی در جهت بهبود و ارتقا كارایی سیستم بانكداری، موجب خواهد شد كه جریان پس انداز، سرمایه­گذاری و تخصیص منابع، بهبود یابد و امكانات بالقوه، پراكنده و نهفته در كشور برای پیشرفت و رفاه عمومی به كار گرفته شود(چانگ و همکاران،2010). یکی از مهم­ترین مباحث در صنعت بانکداری، مبحث کارایی و ریسک می­باشد. هر جا که آینده ناشناخته باشد، ریسک وجود دارد. از این رو،کسانی می­توانند آینده­ای مطمئن را برای خود و سازمان خویش رقم بزنند که بتوانند با برنامه­ریزی و تحلیل­های صحیح، شناخت خود را افزایش دهند.  لذا امروزه وقتی در مورد مدیریت ریسک صحبت می­شود، هدف از بین بردن ریسک نیست، بلکه شناسایی و تعیین هزینه­های ناشی از آن است. این در حالی است که مدیریت ریسک خود به تنهایی معنایی را در بر ندارد زیرا ریسک، متغیری است که می­تواند بر دیگر شرایط بنگاه مانند سود، کارایی و… تاثیر بگذارد( دیپانکار و همکاران،2009). مدیریت ریسک در وهله اول مستلزم شناسایی ریسک­های فعالیت بانکی می­باشد. ریسک­هایی که بانک­ها با آن مواجه می­باشند، به طور عمده به چهار دسته کلی ریسک­های مالی، عملیاتی، تجاری و حوادث تقسیم می­شوند(نور واتی،2010). با توجه به ضروریت مدیریت ریسک­ها در صنعت بانکداری که نقدینگی را برای بانک در پی دارند؛ بر این اساس، توجه بر بهره­وری در بانک ­ها و نیز اهمیت کنترل انواع ریسک­ها، از اهمیت بسزایی برخوردار است. براین اساس هدف این پژوهش، ارزیابی مدیریت مولفه­های ریسک و مدیریت بهره وری در بانک با استفاده از تحلیل پوششی داده­ها است و می­کوشد عوامل و متغیرهای موثر در بهره وری را شناسایی و معرفی کند. و این سوال مطرح می­گردد که تا چه اندازه استفاده از تحلیل پوششی داده­ها(DEA) می تواند این ارتباط را ایجادکند؟ برای پاسخ به این سوال، در این پژوهش به بررسی وضعیت بانک ملی در تابستان سال 1394پرداخته می­شود.

 

• اهمیت و ضرورت انجام پژوهش

امروزه شرکت­ها در محیط پیچیده و متغیری فعالیت می­کنند. در این شرایط شرکت­ها برای دستیابی به اهداف خود و کاهش اثر نامطلوب نوسانات، برای مدیریت ریسک­هایی که با آن مواجهند، اهمیت زیادی قائل هستند. ماهیت کسب وکار و ارائه خدمات مالی، پذیرش ریسک است زیرا  بدون پذیرش ریسک قادر به سودآوری و رشد نیستند. با توجه به ماهیت کسب و کار و ارائه خدمات مالی، مدیریت ریسک برای این نوع شرکت­ها از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. در واقع، این موسسات باید ریسک­هایی را که می­پذیرند، مدیریت کنند(کوچ و همکاران،2011). شرکت­های ارائه دهنده خدمات مالی مانند بانک­ها، با ریسک­های بزرگی همچون ریسک بازار(مانند ریسک نرخ ارز، نرخ بهره و قیمت سهام)، ریسک نقدینگی(مالی)، و ریسک عملیاتی(مانند ریسک IT، نیروی انسانی و قوانین) مواجهند. پیچیده و متنوع شدن ریسك­ها، فقط ناشی از تغییرات سریع در تكنولوژی، سرعت در ارتباطات، جهانی شدن كسب و كارها و تغییر بازارها نیست. امروزه شركت­ها در محیطی كاملاً متفاوت نسبت به 10 سال پیش، فعالیت می­كنند. منبع ریسك­ها می تواند در داخل یك شركت باشد. اتخاذ استراتژی­های توسعه­ای، مانند تملك، سرمایه­گذاری در بازارهای نوظهور، تجدید ساختار سازمانی، برون سپاری فرآیندهای اصلی، پروژه های سرمایه­گذاری بزرگ و توسعه محصولات جدید ، همگی می­توانند ریسك­های یك شركت را افزایش دهند(فانگ،2009). مدیریت یکپارچه ریسک، فعالیتی جامع، یکپارچه و مستقل است که به شرکت کمک می­کند تا به هدف اصلی خود یعنی حداکثرسازی ثروت سهامداران دست یابد(فرانسیس  و همکاران،2008). باتوجه به مدیریت ریسک و ایجاد بهره­وری در بانک­ها، دراین پژوهش سعی می­شود با ادبیات موجود، ابتدا متغیرهای موثر در ریسک بانک­ها را مطالعه و آزمون نمود وسپس به تعیین استراتژی­های کنترل آن پرداخته می­شود. در نهایت به این نتیجه دست یابیم که آیا کنترل انواع ریسک­های مورد پژوهش، موجب  افزایش بهره­وری در بانک­ ملی شود؟

 

1-4 نوآوری پژوهش

 

• اهداف مشخص پژوهش

1-5-1 هدف اصلی: تعیین رابطه بین مدیریت مولفه­های ریسک و مدیریت بهره وری در بانک  با استفاده از تحلیل پوششی داده ها.

 

1-5-2 اهداف ویژه:

 

1. تعیین رابطه بین ریسک مالی و مدیریت بهره­وری در بانک.

 

1. تعیین رابطه بین ریسک عملیاتی و مدیریت بهره­وری در بانک.

 

1. تعیین رابطه بین ریسک بازرگانی و مدیریت بهره­وری در بانک.

 

1. تعیین رابطه بین ریسک حوادث و سوانح و مدیریت بهره­وری در بانک.

   • هدف كاربردی:

– مدیران برنامه­ریزی استراتژیک بانک­ها بر اساس نتایج روابط مذکور، می­توانند برنامه­های توسعه و بهره­وری خود را تنظیم و اجرا نمایند؛ و همچنین پژوهشگران رشته حسابداری و مدیریت مالی می­توانند از نتایج این پژوهش استفاده نمایند.

 

• فرضیه‏های پژوهش

  • فرضیه های اصلی:

فرضیه اصلی 1:  بین ریسک و کارایی در بانک رابطه معنی داری وجود دارد.

 

فرضیه های فرعی:

 

– بین ریسک مالی  و کارایی در بانک رابطه معنی داری وجود دارد.

 

– بین ریسک عملیاتی  و کارایی در بانک رابطه معنی داری وجود دارد.

 

– بین ریسک بازرگانی و کارایی در بانک رابطه معنی داری وجود دارد.

 

– بین ریسک حوادث و سوانح  و کارایی در بانک رابطه معنی داری وجود دارد.

 

فرضیه اصلی 2:  بین ریسک و اثربخشی در بانک رابطه معنی داری وجود دارد.

 

فرضیه های فرعی:

 

– بین ریسک مالی  و اثربخشی در بانک رابطه معنی داری وجود دارد.

 

– بین ریسک عملیاتی  و اثربخشی در بانک رابطه معنی داری وجود دارد.

 

– بین ریسک بازرگانی و اثربخشی در بانک رابطه معنی داری وجود دارد.