فصل اول-کلیات تحقیق

 

 

 

1-1-بیان مساله

 

نخستین گروه از مهاجران عرب به ایران ؛ نیرو های نظامی ؛ فرماندهان و والیان بودند. این افراد كه عمدتا در قالب سپاه با ماموریت های سیاسی و اداری اعزام می شدند ؛ بستگان وافراد قبیله خود را نیز همراه می بردند.در نتیجه بافت منطقه از منظر سیاسی _فرهنگی و اجتماعی اندك  دگرگون شد.

دلیل دیگری كه می تواند عامل مهاجرت باشد مهاجرت اجباری افرادی بودكه به هر نحوی برای خلافت اسلامی درد سر ساز بودند . از این رو بیم جان خود را داشتند ؛زیرا در شهرهای اردوگاهی وجود آنان برای جامعهء و حكومت به نوعی تشنج زا بود ؛ تصمیم مهاجرت به سرزمین های مجاور گرفتند . یكی از این سرزمین ها خراسان بود یا بدان دلیل كه در مقایسه با سرزمین عربستان از ویژگی هایی نظیر محصول و آب وهوا و… مناسب برخوردار بود . از سوی دیگر مهم ترین نكته امنیت و آسودگی اعراب در ناحیه خراسان بود.

 

از دیگر دلیل این امر می توان به شرایط آرمانی ؛فرهنگی و اجتماعی ایران اشاره نمود كه همواره واز دیر باز برای اعراب جنبه سرزمین آرمانی داشت . 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

 

 

 

 

1-2-اهمیت ضرورت انجام تحقیق

 

– اهمیت نا حیه خراسان در جغرافیای سیاسی یا ژئوپلیتیك .

 

– قدرت یافتن اعراب در ناحیه خراسان و تغییر ماهوی سیاست های ناحیه خراسان در گذشت زمان .

 

 

 

1-3-پیشینه تحقیق

 

در ارتباط با موضوعات مشابه رساله چندین کتاب و پایان نامه فارسی و عربی وجود دارد، که هر کدام به جهاتی به موضوع مورد نظر اشاره کرده اند. در خصوص وجه تمایز تحقیق ما با کارهای سابق در این زمینه لازم به ذکر است که در منابع فارسی با  موضوع وطن گزینی اعراب در خراسان , بیشتر به بیان کلیات مذکور در این رابطه پرداخته شده  و  منابع خارجی نیز موضوع را به نحو جامع بررسی ننموده اند. از دید ما فضای بحث و بررسی بیشتری وجود دارد.

 

بلاذری » درباره فتح خراسان می نویسد:

 

گویند ابوموسی اشعری، عبدالله بن بدیل بن ورقاء خزاعی را روانه جنگ کرد، عبدالله به کرمان رفت و از آن جا به طبسین شد… طبسین دوباروست که یکی را طبس گویند و دیگری را کرین.  آن جا گرمسیر است و دارای نخلستانها و آن دو دژ دروازه های خراسانند.

 

عبدالله غنیمتی از آنجا به دست آورد. سپس گروهی از مردم نزد عمربن خطاب شدند و در مقابل شصت هزار درهم یا به قولی هفتادو پنج هزار صلح کردند، عمر ایشان را صلحنامه بداد.چون عثمان بن عفان به خلافت رسید در سال بیست و هشت یا به قولی در سال بیست و نه، عبدالله بن عامربن کریز را که بیست و پنج ساله بود ولایت بصره داد، عبدالله از بلاد فارس، آنچه را که گذشت فتح کرد. سپس زیادبن ابی سفیان را بر بصره گمارد و خود به جنگ خراسان شد و احنف بن قیس یا به قولی عبدالله بن خازم بن اسماء بن صلت بن حبیب سلمی را به فرماندهی طلایه سپاه روانه کرد. پیمان صلح طبسین را که [ابن بدیل بسته بود] مجاز داشت. آن گاه ابن عامر خواست که نزدیکترین شهرها را به طبسین، به او بنمایانند. گفتند آن سرزمین کوهستان است. پس احنف بن قیس را بدان جا فرستاد. هیاطله به جنگ احنف شدند… احنف آنان را شکست داد و کوهستان را به جنگ فتح کرد.نیز گویند که احنف آنان را به دژ گریزاند و چون ابن عامر فرا رسید ایشان صلح خواستند ابن عامر به ششصدهزار درهم با آنان صلح کرد. مسلمانان به دلیل آن که به هنگام فتح خراسان، ابتدا طبس را فتح کردند. آن جا را دروازه خراسان می نامیدند.  یاقوت حموی » در «معجم البلدان » در ذیل نام «الطبسان » می نویسد:اعراب آن را دروازه خراسان می دانند زیرا در زمان حکومت عثمان بن عفان که قصد فتح خراسان کردند اولین جایی که فتح کردند طبس بود.

 

زین العابدین شیروانی در کتاب «ریاض السیاحة » که به سال 1237 ه . ق نوشته است، در شرح و معرفی اقوام ساکن در خراسان می گوید:

 

از عشایر عرب که در زمان ملوک امویه و خلفای عباسی بدان ولایت آمده اند اکنون زیاده از شصت هزار خانوار می باشند. همچنین در کتاب فرهنگ آبادیهای ایران، جلد مربوط به خراسان که در سال 1910 میلادی در لندن به چاپ رسیده است، در ذکر تعداد عربها خراسان آمده است:

 

در ناحیه ترشیز عربها دارای 4000 خانه و چادر هستند… در تون و طبس عرب زنگویی دارای 7000 خانه و چادر می باشند.. . در ناحیه قاین و شهر قاین عربها دارای 13 هزار خانه و چادر می باشند. در حال حاضر نیز شماری از عربها در خراسان ساکن هستند که عمدة در جنوب استان مستقر می باشند. این افراد بازماندگان اعقاب و اجداد خود می باشند که در قرون اولیه اسلامی به ایران آمده اند. تعداد دقیق این افراد مشخص نیست و فقط اسامی آنها و تکلم به زبان عربی، معرف قومیت آنان است. از میان این طوایف و تیره ها می توان به گروههای زیر اشاره کرد:خزاعی »، «خزیمه »، «زنگویی »، «شیبانی »، «نخعی »، «لالویی »، «رمضانی »، «خنجری »، «عامری »، «عنانی »، «سالاری »، «بنی اسد»، «فلاحی »، «میش مست » و «بهلولی .

 

 

 

1-4-هدف های تحقیق

 

الف-گشودن افق های نوین و تاباندن نور به زوایایی كه تا به حال از منظر علمی مغفول مانده بود .

 

ب) پرداختن به حوزه ای كه تاكنون بدا ن توجه نشده و یا از منظر كنونی مورد توجه قرار نگرفته بود.

 

 

 

1-5-سئوالات

 

الف-دلایل عمده مهاجرت په بوده است؟

 

ب-چرا آنان به ویژه منطقه ی خراسان راموطن بر گزیدند؟

 

ج-چرا مهاجران به آسانی در بافت خراسان پذیرفته شدند؟