تربیت بدنی و ورزش فرآیندی است آموزشی و تربیتی که هدف آن بهبود بخشیدن به اجرا و رشد انسان از طریق فعالیت های متنوع جسمانی است،از طرفی با توجه به نقشی که دانش آموزان در ساختار اجتماعی و فرهنگی جامعه دارندو خود را برای مشارکت در فعالیت های اجتماعی در مقیاس های گسترده تر آماده می کنند لازم است که از سلامت جسمانی و روانی کاملی برخوردار باشند که در این زمینه تنوع فعالیت های جسمانی و ورزشی اهمیتی حیاتی برای آنان در مدارس دارد]29 [.

همان طور که فعالیت های ورزشی در مدارس تاثیر زیادی بر شادابی و نشاط دانش آموزان دارد، تجهیز مدارس به فضا و وسایل ورزشی مناسب، برای انواع رشته های مختلف ورزشی سبب می شود که آنها از شرکت در فعالیت های ورزشی، لذت ببرند و وجود تنوع فعالیتهای ورزشی سبب می شود که هر دانش آموز به سمت رشته ای ورزشی گرایش پیدا کند که نسبتاً با ساختار جسمانی او ارتباط دارد که این عامل باعث شناسایی استعدادهای ورزشی می شود]22 [.

تربیت بدنی و ورزش مقوله ای است که درهراجتماعی جایگاه ویژه ای دارد و نقش آن در رشد و شکوفایی استعدادهای مختلف افراد و متعاقب آن تقویت و افزایش ظرفیتهای اخلاقی، تربیتی، جسمانی، ذهنی، عقلی، مهارتی، عاطفی و اجتماعی افراد انکارناپذیر است ]3 [.تربیت بدنی بخش جدایی ناپذیر آموزش و پرورش است و هدف آن رشد ابعاد گوناگون شخصیت کودکان ونوجوانان در جنبه های مختلف است که با یک برنامه صحیح و جامع تربیت بدنی می تواند همپای دیگر برنامه های آموزشی، در طول سال تحصیلی بر سلامت جسم و روان دانش آموزان بیفزاید و از بسیاری از نارسائیها واختلالات به موقع پیشگیری کند ]40 [.زیرا که این ارگان بزرگ بیشترین و بهترین نیروی رشد را در اختیار دارد، اما بیش از 95درصد واحدهای آموزشی کشور مجهز به امکانات و فضاهای ورزشی استاندارد نیستند و در بعد فیزیکی و تقویت جنبه های اجتماعی و روانی که یکی از بنیانهای مهم آن تربیت بدنی است، دچار غفلت شده است.

ورزش و تربیت بدنی در آموزش و پرورش ایران تقریباً از قدمت طولانی برخوردار است. براساس قانونی که در سال 1306 شمسی از مجلس شورای ملی گذشت، درس ورزش و تربیت بدنی به صورت رسمی در برنامه درسی همه دوره های تحصیلی قرار گرفت و به موجب این قانون هر روز یک ساعت از برنامه دانش آموزان به درس ورزش و تربیت بدنی اختصاص یافت] 30[.علیرغم قدمت طولانی درس ورزش و تربیت بدنی در آموزش و پرورش ایران، این درس هنوز جایگاه اصلی خود را در آموزش و پرورش کسب نکرده است و در بیشتر مدارس کشور ما به این درس توجه کافی نمی شود. در این میان شاید عوامل متعددی از قبیل بی توجهی مسئولین، دلسردی و بی تفاوتی معلمین، کمبود امکانات و فضاهای ورزشی و وضعیت جغرافیایی دخیل باشندکه می بایستی در این زمینه ها تحقیقات وسیع و جامعی در سراسر کشور صورت گیرد تا عوامل وضعیت موجود روشن و شناخته شود ]3 [.برنامه های تربیت بدنی مدارس می بایست بیشتر در جهت اهداف ورزش همگانی طرح ریزی و اجرا گردد. تشویق و ترغیب دانش آموزان به ورزش و شناساندن جایگاه تربیت بدنی در جامعه می تواند مؤثرترین شیوه برای اشاعه ورزش در کشور باشد. در این بین مربیان تربیت بدنی با شناسایی دانش آموزان زبده و مستعد و معرفی آنها به کانونهای ورزشی مربوطه می توانند در ارتقا و پیشرفت ورزش قهرمانی نقش بسزایی داشته باشند. واضح است که تعلیم و گسترش ورزش در مدارس تنها در صورت برنامه ریزی صحیح و فرهم نمودن فضاهای ورزشی مناسب میسر خواهد بود و می تواند تأثیر شگرفی بر 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

  ورزش همگانی و قهرمانی کشور بگذارد]2[.

اما آیا به راستی ورزش زمزمه محبت برای جذب دانش آموزان نیست؟آیا اکنون که این قشر جوان برای سرگرمی و پیشرفت خود به ورزش پناه آورده، نباید کاری کرد ؟ آیا برای دستیابی به سلامت جسمانی و تعمیق روابط دوستانه آنها ، راهی جز ورزش پیش روی ماست ؟ آیا لازم نیست حداقل امکانات و فضاها را با استانداردهای نسبتاً مطلوب برای آنها فراهم نمود ؟در این تحقیق قصد براین بود تا وضعیت امکانات و فضاهای ورزشی مدارس استان خراسان شمالی بررسی شود و با استانداردهای مطلوب مقایسه گردد.

2-  بیان مسئله تحقیق

تربیت بدنی و ورزش مدارس، پایه و اساس ورزش قهرمانی است و در مدارس ابتدایی، بایستی دانش آموزان با رشته های مختلف وحرکات پایه آشنا شوند و در مقطع راهنمایی مهارتها را کاملترکنند و در دوره متوسطه مورد بهره برداری قرار دهندو در نهایت با عضویت در رشته های مختلف ومتنوع ورزشی به ورزش قهرمانی کشور کمک کنند]13 [.

مهمترین عواملی که مانع تنوع و پیشرفت درس تربیت بدنی در مدارس می شوند نبود فضای کافی برای دانش آموزان در ساعات ورزش و ارتباط ضعیف والدین با معلمان ورزش و ضعف مدیریت مدارس می باشد]11[.

در حقیقت می توان گفت که پرورش قوای جسمانی و روانی دانش آموزان و جذب و جلب آنان به ورزش و فعالیت از اهداف اولیه ورزش آموزشگاههاست]31 [.در این راستا، امکانات و تجهیزات ورزشی از عواملی است که می تواند بر روی توسعه مهارتها و افزایش آمادگی بچه ها تاثیر بسزایی داشته باشد. تجربیات نشان داده است که اگر فعالیت برای بچه ها جذاب و جالب باشد و یا راههای مختلفی برای فعالیت کردن وجود داشته باشد، آنان بیشتر و بهتر تمرین خواهند کرد]51 [.

با روشن شدن این موضوع که روابط بین گروهی دانش آموزان در میادین ورزشی ، مسابقات هنری و ورزشی در رشد وتعالی وپاسخگویی به نیازهای رشدی و تکاملی آنها مفید و ضروری است]6 [،این سوال پیش می آید که به راستی فضاهای ورزشی در سطح مقاطع مختلف یک نهاد بنیادی جامعه به نام آموزش و پرورش باید دارای چه ویژگیهایی باشد؟

بدیهی است که چنین فضاهایی باید متناسب با جنسیت و سن دانش آموزان باشند و از تجهیزات و امکانات لازم و مطلوب برخوردار باشند.از طرفی کشور ما تحولات اساسی و بزرگی را پشت سر گذاشته که از آن جمله می توان به انقلاب اسلامی،جنگ،تحریم وافزایش ناگهانی جمعیت اشاره کرد. در چنین شرایطی مدارس و مراکز آموزش و پرورش در جای جای ایران و هر کدام تحت شرایطی،اولویت های زمان خود و موقعیت جغرافیایی خاص خود موجود و ساخته شده اند.بدین ترتیب هر کدام از مدارس دارای مشکلات و نارسایی هایی هستند که می توانند شامل فضاهای ورزشی آن نیز باشد.لذا بررسی موقعیت فضاهای ورزشی ،شناخت جامع و مطلوبی را به دست اندرکاران آموزش و پرورش می دهد تا با انجام اقدامات لازم در تحقق اهداف و آرمان های نظام آموزش و پرورش موفق و موثر باشد.

3-  اهمیت و ضرورت تحقیق

رشته تربیت بدنی با امکانات بالقوه خود در تحقق هدفهای آموزش و پرورش سهم عظیمی به عهده دارد و باید از طریق تدوین و تنظیم برنامه های مطلوب و فراهم آوردن فضاها و امکانات ورزشی مناسب و منطبق بر اصول و موازین علمی راه را برای رسیدن به این اهداف هموار نمود]6 [.

بدیهی است که ابزار و امکانات از نیازهای اولیه انجام هر کاری می باشد، تردیدی هم نیست که کیفیت اجرای هر برنامه به کیفیت و کمیت ابزار و وسایل آن بستگی دارد. اجرای مطلوب برنامه های تربیت بدنی در مدارس نیز مستلزم فراهم آوردن مجموعه ای از شرایط و امکانات است که از مهمترین این شرایط استفاده از فضاها و وسایلی است که براساس نورم های استاندارد تهیه شده باشند تا بتوانند در رفع نیازمندیهای دانش آموزان موثر واقع شده و همچنین متناسب با تعداد آنها باشند]3 [.

از آنجا که با کمبود و ناکارآمدی تاسیسات و فضاهای ورزشی شاهد ضعف دانش آموزان و فارغ التحصیلان مدارس در کسب مهارتهای ورزشی هستیم و احتمالاً بسیاری از دانش آموزان در پایان دوره به کسب مهارتهای ورزشی لازم نائل نمی گردند. مفهوم این امر آن است که عدم برنامه ریزی صحیح و کم ارزش دانستن تربیت بدنی و ورزش و کمبود نیروی انسانی کارآمد و تاسیسات و اماکن ورزشی علت عمده این ضعف می باشد]26[. لذا بررسی وضعیت فضاهای ورزشی و شناخت نواقص  و کمبودها می تواند ما را در تهیه برنامه و فرآیندهایی برای بهبود این فضاها در جهت رسیدن به استانداردهای مطلوب و تحقق اهداف آموزش  و پرورش یاری نماید.

توجه به ورزش مدارس برای تربیت نسلی سالم و بانشاط بسیار ضرور ی است به این خاطرتوجه مسئولین را هر چه جدی تر به این امر می طلبد . طبق تحقیقات انجام شده روی دانش آموزان در چند سال اخیر ، مشخص شده که مشکلات جسمانی دانش آموزان به خصوص درمقطع راهنمایی ، به دلیل کم تحرکی ، فعالیت ناکافی ،فقدان فضاهای مناسب ورزشی در مدارس بوده است زیرا در این سن و سال فقر حرکتی موجب کاهش رشد جسمانی و در نتیجه افسردگی و تنش در دانش آموزان می شود.

همچنین نیروی انسانی، برنامه، فضا و تجهیزات ورزشی از عوامل عمده موفقیت درس تربیت بدنی در مدارس هستند ]21 [.با شناسایی امکانات و تجهیزات موجود و نحوه استفاده از آنها می توان توصیه هایی را در زمینه نگهداری، استفاده بهینه و مطلوب از آنها به مدیران و مسئولین مدارس نمود، مسئولین می توانند با آگاه شدن از کمبودها در زمینه امکانات و نیروی انسانی درصدد تهیه آنها برای مدارس برآیند. با در اختیار داشتن اطلاعات کافی و جامع در زمینه فضاها و تجهیزات ورزشی می توان به افرادی که مسئول ساخت و طراحی مدارس جدید هستند توصیه هایی جهت برطرف نمودن نقایص گذشته کرد. این تحقیق از طریق شناسایی میزان کمیت و کیفیت عوامل فوق می تواند کمک بسیار زیادی جهت تربیت بدنی در مدارس استان خراسان شمالی داشته باشدوان شاء الله قدمی درزمینه رفع مشکلات درس تربیت بدنی مدارس برداشته شود]2 [.

4-  اهداف تحقیق

الف)هدف کلی

هدف کلی تحقیق حاضر، مقایسه وضعیت امکانات و فضاهای ورزشی مدارس استان خراسان شمالی با استانداردهای مطلوب می باشد.

ب) اهداف اختصاصی

1- تعیین و شناسایی امکانات و فضاهای ورزشی سرپوشیده موجود در مدارس استان خراسان شمالی

2- تعیین و شناسایی امکانات و فضاهای ورزشی روباز موجود در مدارس استان خراسان شمالی

3- مقایسه امکانات و فضاهای ورزشی موجود در مدارس استان خراسان شمالی با استانداردهای مطلوب

4- مقایسه امکانات و فضاهای ورزشی شهرهای مورد مطالعه در مقاطع مختلف تحصیلی

5-  فرضیه های تحقیق

1- 5 – بین امکانات و فضاهای ورزشی موجود در مدارس ابتدایی با استانداردهای مطلوب تفاوت معناداری وجود دارد.

2-5- بین امکانات و فضاهای ورزشی موجود در مدارس راهنمایی با استانداردهای مطلوب تفاوت معناداری وجود دارد.

3-5- بین امکانات و فضاهای ورزشی موجود در مدارس متوسطه با استانداردهای مطلوب تفاوت معناداری وجود دارد.